چرخه پاسخ جنسی در مرد

یکی از تفاوت های زنان و مردان در چرخه پاسخ های جنسی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.  

چکیده: رابطه جنسی و زناشویی در مردان از لحاظ پزشکی شامل ۵ مرحله است که یک رابطه زناشویی و جنسی سالم باید در بر دارنده تمامی این مراحل باشد. مراحلی که چرخه طبیعی عمل جنسی در مردان نام دارد. داشتن دانش جنسی برای یک پیوند زناشویی امری لازم است. با ما همراه باشید تا با چرخه جنسی مردان آشنا شوید.

مشهورترین مطالعات مربوط به تغییرات فیزیولوژیایی در فعالیت های جنسی، توسط ویلیام مسترز و ویرجینیا انجام شده است. بر اساس یافته های این دو پژوهشگر، پاسخ جنسی در مردان دارای مراحل زیر می باشد:

آشکارترین نشانه جسمانی انگیختگی جنسی در مرد، نعوظ احلیل است که معمولاً چند ثانیه پس از تحریک جنسی، ذهنی یا بدنی آغاز می شود. نعوظ یا راست شدگی احلیل به علت پرخون شدن رگهای احلیل است. نعوظ توسط علامتهای عصبی پاراسمپاتیک که از بخش خاجی نخاع و از راه شبکه اعصاب لگنی به آلت هدایت می شوند به وجود می آید.
این علامتهای عصبی شریان های تأمین کننده بافت نعوظی را متسع می سازند و به مقادیر زیادی خون اجازه می دهد که با فشار زیاد وارد بافت نعوظی شوند. این حالت موجب می شود که احلیل بسیار بزرگ شده و به طرف جلو دراز شود. تحریک عصبی پاراسمپاتیک که موجب نعوظ می شود، از دو راه آغاز می گردد:

در مرحله انگیختگی علاوه بر نعوظ احلیل، چینهای پوستی کیسه بیضه شروع به صاف شدن کرده و بیضه ها به طور نسبی به طرف بالا به طرف بدن کشیده می شوند. در اواخر مرحله انگیختگی اندازه بیضه ها اندکی افزایش می یابد. در برخی از مردان ممکن است ضمن مرحله انگیختگی نوک پستانها نیز دچار نعوظ شوند.

در مرحله فلات، قطر حشفه اندکی افزایش می یابد و به علت پرخون شدن، این قسمت از احلیل دچار تغییر رنگ یا پررن گتر می شود. پرخون شدن رگها موجب تورم بیضه ها شده و اندازه بیضه ها به میزان ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بزرگتر از حالت انگیختگی می شود.
با نزدیک شدن به مرحله اوج لذت جنسی، بالا رفتن بیضه ها در کیسه بیضه تا جایی ادامه می یابد که سطح فوقانی بیضه ها در جهت مخالف بدن قرار می گیرد. بالا رفتن کامل بیضه ها نشانه نزدیک بودن اوج لذت جنسی است. در برخی از مردان، بویژه مردان ۵۰ سال به بالا، بالا رفتن بیضه ها به طور کامل صورت نمی گیرد از این رو فشار انزال آنان در مرحله اوج لذت جنسی کمتر از مردان جوان تر است.
در مرحله فلات، ضربان قلب، فشارخون، تنفس و تنش عضلانی همگی افزایش می یابند. همچنین گاهی اوقات میزان اندکی مایع شفاف از مجرای احلیل خارج می شود که احتمالا از ترشحات غدد کوپر بوده و ممکن است دارای اسپرم زنده باشد. بسیاری از مردان در مرحله فلات احساس فشار داخلی گرما و برافروختگی می کنند که بیشتر به علت پرخون شدن رگهای نواحی غده پروستات و کیسه های منوی است.

وقتی تحریک جنسی بسیار شدید می شود، مرکزهای بازتاب جنسی نخاع مجموعه کاملا تازه ای از پیامهای عصبی را به اندامهای تناسلی می فرستند، اما این بار این پیامها از بخش فوقانی کمر و به وسیله اعصاب سمپاتیک (و نه اعصاب پاراسمپاتیک) به اندامهای تناسلی می رسند. این پیامها موجب انقباض اپیدیدیم یا مجرای منوی شاه و اسپرم موجود در داخل آنها را به بخش پروستاتی مجرای پیشابراه می راند. با انقباض منظم کیسه های منوی و پروستات، مایع منی با اسپرم ها مخلوط شده و پس از آمیختن با ترشحات لزجی که قبلا توسط غدد کوپر ترشح شده اند به پیشابراه سرازیر می شوند.
این مرحله توسط فرد به عنوان حس غیرقابل اجتناب بودن انزال تجربه می شود. درست چند ثانیه پس از حس غیرقابل اجتناب بودن انزال، منی به بیرون مجرای آلت سرازیر می شود. قبل از انزال، منی تحت فشار در مجرای داخلی احلیل می ماند تا توسط انقباضهای منظم ماهیچه اسکلتی که قاعده بافت راست شونده احلیل را در برگرفته، به بیرون دفع شود. این فرایند همان انزال است.
انزال به رها شدن منی گفته می شود که گاهی اوقات بدون تجربه اوج لذت جنسی رخ می دهد. اوج لذت جنسی بدون انزال، بیشتر در پسر بچه های بالغ نشده و یا در اثر ابتلا به بیماریهای پروستات یا در اثر مصرف برخی از داروها رخ میدهد. معمولا رخداد انزال بدون تجربه اوج لذت جنسی کمتر شایع است. اما ممکن است در برخی از بیماریهای عصبی رخ دهد.
تجربه اوج لذت جنسی در مردان معمولا با احساس گرم شدن با فشار بسیار زیاد آغاز می شود که این احساس همزمان با حس غیرقابل اجتناب بودن انزال است. اوج لذت جنسی به شکل انقباضهای سریع و بسیار لذت بخش در آلت، راست روده و اسفنکتر مقعد احساس می شود.
عبور منی از پیشابراه با تغییر حسی همراه است که برخی از افراد آن را جهش گرم مایع یا حس فوران منی توصیف می کنند. کیفیت تجربه اوج لذت جنسی در یک مرد همیشه یکسان نیست، اما نسبت به زنان یکنواخت تر است.

 پس از رخداد انزال، از نظر فیزیولوژیایی وضعیتی پدید می آید که درست در جهت فرو نشاندن تغییرات افزایش یافته قبلی است. در این مرحله اندازه احلیل به تدریج کاهش یافته و نعوظ ابتدا به طور نسبی و سپس به طور کامل از میان می رود و احلیل نرم و شل می شود. با تداوم مرحله فرونشینی، اندازه بیضه ها نیز کاهش یافته و به اندازه حالت قبل از تحریک باز می گردند.
تغییرات دیگری که در طول این مرحله رخ می دهند عبارتند از: از میان رفتن نعوظ نوک پستانها، کاهش برافروختگی یا گلگونی پوست، بازگشت ضربان قلب، میزان تنفس و فشارخون به سطح قبل از تحریک، شل شدن ماهیچه ها و واکنش تعریق در ۳۰ تا ۴۰ درصد از مردان.
در طول مرحله فرونشینی، چنانچه احلیل بلافاصله بعد از انزال از مهبل بیرون کشیده شود، سرعت فرونشینی بیشتر از حالتی است که احلیل در مهبل تحریک شده باقی می ماند. چنانچه تماس بدنی با شریک جنسی بیشتر باشد، برگشت احلیل به حالت پس از انزال و شل شدگی کامل مدت بیشتری طول می کشد.
اگر مرد بلافاصله بعد از انزال بستر را ترک کند و قدم بزند و یا درباره یک موضوع خنثی صحبت کند، فرونشینی احلیل با سرعت بیشتری رخ می دهد. برای مثال، اگر مرد بخواهد بلافاصله بعد از انزال ادرار بکند، تمرکز حواس او به عمل ادرار کردن موجب کوتاه تر شدن زمان فرونشینی آلت می شود. عمل ادرار همواره سرعت فرونشینی احلیل را افزایش می دهد، زیرا در صورت نعوظ کامل مرد نمیتواند ادرار کند. اگر احلیل در آغاز ادرار کردن اندکی تورم داشته باشد، معمولا بعد از اتمام ادرار به حالت کاملا شل برمی گردد.

و پس از رسیدن به مرحله فرونشینی، مردان وارد یک دوره تحریک ناپذیری جنسی می شوند که در این دوره تجربه دوباره اوج لذت جنسی یا انزال از نظر فیزیولوژیایی ناممکن است. در حین این دوره ممکن است نعوظ نسبی یا کامل رخ دهد اما معمولا به سرعت فروکش میکند. طول دوره تحریک ناپذیری از فردی به فرد دیگر و همچنین در یک فرد خاص از زمانی به زمان دیگر متفاوت است.
طول دوره تحریک ناپذیری معمولا بسته به سن فرد و ویژگیهای فیزیولوژیایی و سن او، از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است. در بیشتر مردان، با رخداد هر بار انزال، دوره تحریک ناپذیری نیز طولانی تر می گردد. البته تعداد اندکی از مردان هستند که می توانند بدون فرونشینی انزالهای متعدد و تجربه های مکرر اوج لذت جنسی را داشته باشند. این دسته از مردان را، مردان چندانزالی (multiejaculatory) می نامند.
به تازگی گزارشهایی منتشر شده است که ادعا می کنند برخی از مردان می توانند قبل از انزال یا حتی بعد از آن، دو یا بیش از دو بار به اوج لذت جنسی برسند. گزارش شده است که این قبیل مردان در هر رابطه جنسی می توانند به طور متوسط ۲ تا ۱۶ بار به اوج لذت جنسی برسند. یک مورد قابل توجه، مردی است که در یک دوره یک ساعته رابطه جنسی توانست ۳۰ بار به اوج لذت جنسی برسد. در این قبیل مردان پس از هر بار تجربه اوج لذت جنسی، اندکی از میزان احتقان احلیل کاسته می شود اما نعوظ و راست شدگی احلیل کاملا برقرار می ماند و دوره فرونشینی رخ نمی دهد.

منبع: کتاب «زندگی جنسی مردان»، (آشنایی با رفتارهای جنسی، روش های شناخت و درمان اختلالات جنسی مردان)

نوشته: محمدرضا نیکخو