دفتر ازدواج مشاوره حقوقی خانواده – ازدواج و طلاف و مهریه و صیغه نامه
ولیمه ازدواج رخدادی با اهمیت و قابل توجه در زندگی انسان است. به همین دلیل، در همه اقوام و ملل دنیا برای آن تشریفاتی خاص در نظر می گیرند. البته کم و کیف این مراسم بسیار متفاوت است، ولی جوهره همه آنها نشان دادن توجه به این مسئله مهم است. شرع مقدس اسلام که خود مشوق و رواج دهندۀ امر مقدس ازدواج است، بر انجام مراسم و تشریفات ویژه برای آن تأکید ورزیده است. چنان که پیش از این گفتیم، رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) وجه امتیاز ازدواج های مشروع و رسمی از ارتباطهای نامشروع زناشویی را اموری چون برگزاری مراسم و علنی کردن ازدواج می دانند که البته ولیمه دادن و اطعام از مهم ترین این آداب است.
( پیش از این، گذشت که وقتی حضرت سروصدای منزل یکی از اصحاب را شنیدند و جویای آن شدند پاسخ شنیدند که مراسم عروسی ایشان است. حضرت فرمودند: حسن هذا النگا کا السفاح. ثم قال : أسندوا النکاح وأغلتوه بینکم واضربوا علیه بالدف فجرت السنه فی النکاح بذلک )(۱).علی جان، برخیز و برای خانواده ات غذای مناسب و فراوانی تهیه کن. گوشت و نان برای ولیمه عروسی شما به عهده من و خرما و روغن به عهده توسیره رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و اهل بیت (علیهم السلام) به خوبی نشان میدهد که آن بزرگواران چگونه این سنت حسنه الهی را به پاکی و به دور از تشریفات اضافی و اسراف و تبذیر پاس می داشته اند. ناگفته نماند که گرچه بسیاری از کارهای پسندیده بین ما کانون تشویق عقل و شرع است، بر اثر ناآگاهی یا غفلت به منکراتی آلوده می شود که دیگر توصیه نمی شود. اما معصومان علی با دقتی وصف ناپذیر هر تلاشی را به سوى قرب الهی جهت می داده اند که الگوگیری از آنها بر ما ضروری می نماید. به گفتار ارزنده امام صادق (علیه السلام) بنگریم که درباره سیره خاتم الانبیاء در اقدام به دادن ولیمه برای عروسی دختر بزرگوارشان علی چه فرموده اند:
وقتی رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) را به ازدواج امام علی علت درآوردند، روزی نزد دخترشان رفتند و دیدند که فاطمه گریان است. حضرت علت مسئله را جویا شدند و برای دلجویی از ایشان مطالبی را فرمودند. امیر مؤمنان (علیه السلام)می فرمایند: حضرت خطاب به من فرمودند: «علی جان، برخیز و زره ات را بفروش». من رفتم و آن را فروختم. پولش را نزد حضرت آوردم و در دامنشان نهادم. نه ایشان از مقدار آن پرسیدند و نه من از مقدارش به ایشان خبر دادم. آن گاه حضرت به من فرمودند: «علی جان، برخیز و برای خانواده ات غذای مناسب و فراوانی تهیه کن. گوشت و نان برای ولیمه عروسی شما به عهده من و خرما و روغن به عهده تو». سپس خرما و روغن خریدم و حضرت خود آستین های مبارکشان را بالا زدند و مشغول آماده سازی طعام شدند.. آن گاه گوسفندی چاق و مقدار زیادی نان برای ما آماده شد. سپس حضرت به من فرمودند: «هرکس را دوست داری برای ولیمه دعوت کن».
من به مسجد رفتم و دیدم مسجد از اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) پر شده است. از اینکه تنها برخی را دعوت کنم و از بقیه منصرف شوم، حیا کردم. به همین دلیل، بالای یک بلندی رفتم و همه را به ولیمه عروسی دختر رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)، فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) دعوت کردم. همه استقبال کردند. من از بسیاری مردم و کمی غذا خجالت کشیدم. حضرت از وضع روحی من باخبر شدند و فرمودند: «علی جان، من از خداوند خواهم خواست تا برکت این طعام را فزونی بخشد». در نتیجه دعای ایشان آنقدر غذا بابرکت شد که همه مردم از آن خوردند و دعاگویان در حق ما، پراکنده شدند. با آنکه شمار آنان از چهار هزار تن بیشتر بود، باز هم غذا به همان اندازه اول باقی ماند و چیزی از آن کم نشد. (عن أبی عبدالله لی: لا زوج رسول الله علیه فاطمه بنت دخل علیها وهی تبکی فقال لها ما یکیک؟.. قال على قال رسول الله ؛ قبع الدره قمت به وأخذت المن ودخلت على رسول الله کبت الدراهم فی حجره فلم یسألنی کم هی ولا أنا أخبرته. ثم قال لی رسول الله : یا علی؟ اصنع لأفلک طعام فاضلا. ثم قال : من عندنا اللحم والخبز وعلیک التمر والسمن فاشتریت تمره ومن فسر رسول الله عن ذراعه وجعل یشدخ التمر فی السمن حتى اخذه یسأ وبعث إلینا کبشأ سمینه ذبح وڅیز تا څیز کثیر. ثم قال لی رسول الله : ادع من أخیت. فأتیت المسجد وهو مشحن بالصحابه. فأحییت فییت أن أشخص قوما أدع قوم ثم صعدت على ربوه هناک وادیت أجیئوا إلى ولیمه فاطمه قال الناس أرسالها فاستحیت من کثره الناس وقله الطعام فلم یر رسول الله ما تداخلنی، فقال: یا علی إنی سأدعو الله بالبرکه. قال على علیه السلام: اکل القوم عن آخرهم من طعامی وشربوا شرایی ودعوا لى بالبرکه وصدوا وهم أکثر من أربعه آلاف رجل ولم ینقص من الطعام شی. )(۲).
باید بهوش بود این امر پسندیده که شرع مقدس و سیره رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و اهل بیت (علیهم السلام) بر آن بسیار تأکید کرده اند و همه عقلا و خردمندان عالم بر آن صحه گذارده اند دستخوش آلوده گی و انحراف نشود؛ یعنی آن را از حرام خوری، اسراف، تبذیر، خرج های غیرضروری، هنگفت و سنگین، چشم و هم چشمی‌ها و … به دور داشت. متأسفانه در روزگار ما همین رفتارهای نادرست از موانع بزرگ ازدواج جوانان به شمار می آیند. بسیاری از جوانان که زمان ازدواجشان فرارسیده با این مشکلات و دغدغه ها در گیرند و دست و پنجه نرم می کنند؛ تا آنجا که جامعه به بالا رفتن سن ازدواج دچار شده است.
پی‌نوشت‌ها:
- ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، الأمالی، ص۵۱۸؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۷، ص۲۱۱؛ همان، ج۱۰۰، ص۲۵۷
- ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، الأمالی، ص۶۲؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۴۳، ص ۹۶ و ۹۹
منبع: همسران شایسته، اسد الله طوسی، چاپ اول، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم ۱۳۹۱
